22-04-2020 09:46
Làm người, đối nhân xử thế chỉ có thể dựa vào nhân phẩm, lòng trung thực thiện lương mới có thể tồn tại bền lâu, đức dày phúc ấm. (Ảnh: Shutterstock)
Cổ nhân có câu: “Có đức mặc sức mà hưởng", con người ta chỉ cần có đức là có tất cả, phúc phận của chúng ta cũng là từ đức mà ra. Có câu: Ông cha không tích đức, cháu con ắt gặp hoạ...
Phật gia giảng lục đạo luân hồi, thiện hữu thiện báo, ác giả ác báo, người sống trái đạo cuối đời ắt gặp quả báo, hoặc giả cháu con phải gánh thay hậu quả.
Nhân sinh vẫn nói: Đời cha ăn mặn, đời con khát nước...
Chuyện xưa kể rằng: Khương Nguyên Long là đại phú gia người trấn Trương Yển, huyện Gian Kim Sơn triều Thanh. Khương Nguyên Long vốn xuất thân từ nông dân áo vải, sau thành phú gia, tất cả điền sản của ông ta phần lớn là dựa vào việc dùng tâm kế mà có được. Ông ta một mặt cho vay lãi cao, một mặt chỉ cần thấy nhà ai có điền trạch tốt liền nhân cơ hội họ gặp gia cảnh khó khăn mà thừa cơ trục lợi: thời gian qua đi, người vay không trả được phải gán gia sản cho ông ta. Với cách làm như vậy, chỉ vẻn vẹn 20 năm, số gia sản của Khương Nguyên Long đã lên tới hàng ngàn mẫu ruộng, vàng bạc kim tiền cũng nhiều vô số. Sau này Khương Nguyên Long sinh được một người con, đặt tên là Khương Đức Chương.
Khương Đức Chương lớn lên ham ăn lười làm, không quan tâm việc nhà cửa mà chỉ tối ngày cờ bạc mua vui, mỗi lần bước chân ra cửa là cầm theo mấy tờ khế ước điền trạch để đánh bạc. Thường thì Khương Đức Chương lấy khế ước điền trạch đem cắm chịu lãi cao để lấy tiền đánh bạc, mượn thì ít trả thì nhiều, có khi mượn của người ta 20 lượng nhưng hôm sau lại bị chủ nợ lừa gạt ghi giấy thành 50 lượng, tuy nhiên cậu ta cũng chẳng thèm bận tâm, cơ bản là không thèm để ý số khế ước đó, cũng chẳng có ý muốn lấy lại. Người khác thấy Khương Đức Chương dễ bị lừa gạt nên ngày càng cố ý lừa nhiều hơn, chỉ chưa đầy 10 năm Khương Đức Chương đã phá sạch tan số tài sản mà cha mình để lại, cuối cùng phải chết vì đói.
Một câu chuyện khác kể về Chu Thánh Chương, người Hoàng Yển Kiều huyện Đan Dương, gia cảnh vốn dĩ cũng chỉ thuộc diện có chút khá giả hơn người bình thường. Tuy nhiên vào một năm Càn Long, lúa mạch bội thu, mỗi đấu có 200 tiền, Chu Thánh Chương may mắn có trăm mẫu ruộng nên thu hoạch được nhiều hơn người khác, lượng lúa mạch thu được rất nhiều. Đã thế năm đó ông ta lại gom tiền mua thêm rất nhiều lúa mạch, tổng cộng có tới gần 4000 thạch.
Sang năm sau, hai vụ xuân thu đều mất mùa, giá lúa lên cao, tuy nhiên Chu Thánh Chương vẫn nhất quyết đóng cửa không bán, đợi đến mùa đông, sông ngòi cạn kiệt, tàu bè không thể lưu thông, thương lái không thể vận chuyển hàng hoá, ngay cả lúa giống cũng phải mang ra ăn. Lúc đó Chu Thánh Chương vẫn giữ 4000 thạch lúa, người dân quanh vùng đều phải đến xin hỏi mua, lúc đầu ông ta vẫn không chịu bán, đến khi mọi người năm lần bảy lượt khẩn cầu ông ta mới chịu bán cho, nhưng với điều kiện một mẫu ruộng đổi một thạch lúa, đã vậy lúa còn bị trộn lẫn với bổi chấu. Nhờ thủ đoạn này Chu Thánh Chương đổi được một hòm đầy khế ước ruộng đất, tổng cộng lên tới hơn 5000 mẫu, sau mấy năm ngắn ngủi ông ta đã có tới trên vạn mẫu ruộng, tiền bạc như núi.
- Nhờ thủ đoạn này Chu Thánh Chương đổi được một hòm đầy khế ước ruộng đất, tổng cộng lên tới hơn 5000 mẫu, sau mấy năm ngắn ngủi đã có trên vạn mẫu ruộng, tiền bạc như núi. (Ảnh: Pexels)
Mặc dù tài phú đầy nhà nhưng Chu Thánh Chương lại không sinh được một mụn con trai nào, cầu khấn khắp nơi, mãi tới năm 68 tuổi họ Chương mới sinh được một người con nên đặt tên là Lục Bát. Lục Bát chưa đầy 10 tuổi thì Chu Thánh Chương qua đời, Chu Lục Bát sau khi lớn lên xem tiền bạc như cỏ rác, mỗi lần ra ngoài đều đem theo rất nhiều ngân lượng rồi tiêu pha phung phí đến khi nào hết mới chịu về nhà, có khi tiêu không hết cậu ta ném luôn tiền bên vệ đường. Năm đó triều chính thi hành "Luật kho xã", chọn một nhà giàu có tại địa phương làm kho xã, quan nha chọn đúng nhà Chu Lục Bát., Nhiều người thấy Chu Lục Bát còn nhỏ lại yếu đuối nên chỉ có mượn mà không có trả, dẫn tới việc mỗi năm Chu Lục Bát phải đền vào ngân khố rất nhiều, cộng với thói quen cờ bạc, gia sản chẳng mấy chốc đều tiêu tan hết, tới lúc qua đời, ngay cả chốn dung thân cũng không có.
Đức là cái gốc làm giàu
Tương truyền Đào Chu Công là một thương nhân nổi tiếng giàu có bậc nhất thời Xuân Thu – Chiến Quốc. Đào Chu Công chỉ là tên sau này. Nguyên ông chính là Phạm Lãi, người nước Sở, từng phò tá Việt Vương Câu Tiễn đánh bại quân Ngô, làm bá chủ thời hậu Xuân Thu. Sau khi công thành danh toại, ông rút lui khỏi chính trường, về làm kinh doanh, trở thành một đại thương nhân.
Chỉ vẻn vẹn 19 năm, Đào Chu Công đã ba lần trở thành người giàu có nhất thiên hạ và cũng ba lần đem cho toàn bộ gia sản của mình cứu tế dân nghèo. Nếu như chúng ta quy đổi giá trị tài sản của Đào Chu Công theo tỷ giá hiện tại thì ông đã ba lần sở hữu khối tài sản bằng 500 tập đoàn lớn nhất toàn cầu hiện nay gộp lại. ông chính là biểu hiện của cái gọi là “Thương đạo”: đạo làm giàu lấy thiện lương làm gốc.
Nhiều người cho rằng: “Thương trường là chiến trường”. Thực ra không hẳn như vậy. Thương trường tuy khắc nghiệt, có cạnh tranh nhưng vẫn có “đạo” của mình, vẫn tôn trọng người có đức, biểu dương lòng nghĩa hiệp.
Kỳ thực vàng bạc châu báu vốn đều không phải là kho báu thực sự, chỉ có nhân cách, mới là bảo vật lớn nhất của đời người… Đó cũng chính nền tảng tư tưởng thể hiện đạo lý kinh doanh của thương nhân. Làm người cũng vậy, đối nhân xử thế chỉ có thể dựa vào nhân phẩm, lòng trung thực thiện lương mới có thể tồn tại bền lâu, đức dày phúc ấm.
Cổ Phong (biên dịch)
Theo: Vân Thiên Nguyệt - secretchina.com
