28-09-2020 18:42
Chúng ta sẽ chỉ đơn giản cố gắng giải quyết những vấn đề khẩn cấp trước mắt, hay chúng ta cần nhìn xa hơn từ đại dịch này để có phương án đối phó hiệu quả cho đại dịch tiếp theo? (Ảnh minh họa: Fernandoz/Pixabay)
Các nhà khoa học ước tính rằng chúng ta sẽ phải đối mặt với tình trạng khẩn cấp toàn cầu về sức khỏe ít nhất 5 năm một lần.
Tác giả Sally Davies là cựu giám đốc y tế của Anh đưa ra Sáng kiến mới để tìm kiếm sự đối phó tốt hơn với các bệnh dịch toàn cầu trong tương lai
Chúng ta đang ở ngã tư đường. Khi những tác động của đại dịch viêm phổi Vũ Hán (Covid-19) vẫn đang tiếp tục diễn ra trên toàn thế giới và làn sóng thứ hai đang di chuyển qua châu Âu, chúng ta có một lựa chọn để thực hiện: Chúng ta sẽ chỉ đơn giản cố gắng giải quyết những vấn đề khẩn cấp trước mắt, hay chúng ta dành một chút thời gian để dừng lại, nhìn lên và nhìn xa hơn biên giới của đại dịch này để chuẩn bị tốt nhất cho đại dịch tiếp theo?
Cần chuẩn bị cho dịch bệnh tiếp theo
Bởi vì sẽ có một trận đại dịch khác tiếp theo. Covid-19 không phải là trường hợp khẩn cấp sức khỏe đầu tiên cũng không phải là cuối cùng mà chúng ta phải đối mặt. Các nhà khoa học ước tính rằng chúng ta sẽ phải đối mặt với đại dịch hoặc tình trạng khẩn cấp về sức khỏe ít nhất 5 năm một lần kể từ bây giờ. Có khả năng đây là kịch bản lạc quan. Thực tế có thể tồi tệ hơn nhiều.
Nhận ra điều này, chúng ta cần phải làm gì đó để “không bao giờ đại dịch có thể xảy ra nữa”. Chúng ta phải làm tốt hơn để xác định mối đe dọa sức khỏe tiếp theo, ứng phó với mối đe dọa đó trước khi nó trở thành một bệnh dịch hoặc đại dịch, và nếu có thể, hãy đưa ra các biện pháp phục hồi từ đại dịch theo cách không làm trầm trọng thêm tình trạng bất bình đẳng về sức khỏe, kinh tế và xã hội.
Vì vậy, làm thế nào để chúng ta làm tốt hơn? Nhìn lại quãng thời gian làm giám đốc y tế của Anh, tôi biết rằng câu trả lời có hai phần: chúng ta phải nắm bắt và chia sẻ những bài học kinh nghiệm để không lặp lại chúng một lần nữa, và chúng ta phải buộc bản thân phải suy nghĩ và hành động khác.
Thật là cảm hứng khi thấy một trong những cuộc huy động lớn nhất của cộng đồng y tế toàn cầu để tìm kiếm vaccine, phương pháp điều trị và chẩn đoán trong đại dịch lần này. Nỗ lực này là một nỗ lực quan trọng về thời gian và là nỗ lực thuộc về một số bộ óc y tế tốt nhất của chúng ta.
Nhưng ngoài việc tìm kiếm lối thoát cho cuộc khủng hoảng này, suy nghĩ của chúng ta phải hướng đến những gì chúng ta có thể làm cho thời gian tiếp theo. Chúng ta cũng suy nghĩ: chúng ta đã chuẩn bị những gì cách đây 5 năm có thể bảo vệ chúng ta tốt hơn trước đợt bùng phát này? Chúng ta đã học được gì từ cuộc khủng hoảng hiện tại này để cung cấp thông tin cho chúng ta về các trường hợp khẩn cấp về sức khỏe trong tương lai? Làm thế nào chúng ta có thể khai thác khoa học của ngày hôm nay cho ngày mai? Làm thế nào để chúng ta đảm bảo rằng chúng ta đã chuẩn bị tốt hơn cho lần tới?
Tôi tin rằng câu trả lời cho những câu hỏi này (và hơn thế nữa) chỉ có thể được tìm thấy thông qua sự tìm hiểu của những bộ óc từ bên ngoài và bên trong hệ sinh thái y tế công cộng truyền thống.
Tôi đã làm việc trong ban điều hành của Tổ chức Y tế Thế giới trong hai năm và từ kinh nghiệm đó, tôi biết rằng sự chuẩn bị đối phó với dịch bệnh đòi hỏi cần có sự đóng góp của các cá nhân trong một loạt các ngành và lĩnh vực. Các nhà kinh tế học, các nhà khoa học hành vi và phân tử của chúng ta, các chuyên gia dữ liệu của chúng ta - tất cả những người đó đều đóng vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy và bảo vệ sức khỏe cộng đồng toàn cầu.
Chúng ta cần loại bỏ các suy nghĩ hạn hẹp. Chúng ta cũng cần bỏ lại những rào cản. Chúng ta cần đặt câu hỏi về những giả định về việc ai có thể giúp đỡ trong cuộc khủng hoảng này và mở ra sự thay đổi của chúng ta. Phân tích vượt ra ngoài ranh giới địa lý, kỷ luật và tổ chức có tiềm năng rất lớn cho tất cả chúng ta, ở mọi nơi. Rốt cuộc, các giải pháp chúng ta cần có thể đến từ bất kỳ ai và ở bất kỳ đâu.
Vì vậy, chúng ta phải thúc đẩy những hiểu biết sâu sắc và đổi mới xuyên ranh giới thông qua sự hợp tác đột phá trong xã hội và giữa các lĩnh vực. Đây là lý do tại sao tôi tự hào đã đưa ra một sáng kiến tập hợp một số nhà tư tưởng giỏi nhất thế giới, thúc đẩy việc sử dụng các phân tích tiên tiến và cho phép truy cập vô hạn vào dữ liệu sẽ giúp phát triển và thúc đẩy các giải pháp để chúng ta có thể bảo vệ thêm một tỷ người khỏi các trường hợp khẩn cấp về sức khỏe.
Tổ chức Trinity Challenge
Trinity Challenge là tổ chức mà chúng tôi đề nghị thành lập sẽ thúc đẩy sự hợp tác giữa các tổ chức và cá nhân trong các lĩnh vực: nó là một liên minh của khoa học dữ liệu và sức khỏe cộng đồng, nơi các kết quả và lợi ích sẽ được thực hiện trên toàn cầu và tất cả mọi người đều có thể tiếp cận được. Các thành viên sáng lập bao gồm từ Microsoft đến Imperial College London, từ Tencent đến Google, từ GlaxoSmithKline đến Bill & Melinda Gates Foundation.
Bằng cách khai thác sức mạnh của dữ liệu và thông tin chi tiết đa dạng, đồng thời tập trung vào ba luồng chính là xác định, ứng phó và phục hồi, Trinity Challenge sẽ tìm cách mang lại những cách thức mới để dự đoán và ngăn ngừa bùng phát dịch bệnh tốt hơn cũng như cải thiện các phản ứng kinh tế và xã hội đối với các trường hợp khẩn cấp về sức khỏe.
Chúng ta đang tìm kiếm những giải pháp nào? Hãy tưởng tượng nếu chúng ta có một hệ thống cảnh báo sớm có thể giúp chúng ta xác định các xu hướng y tế, môi trường hoặc hành vi cho thấy mối đe dọa sức khỏe sắp xảy ra; ví dụ, việc phân tích nước thải có thể đã cảnh báo chúng ta về đại dịch viêm phổi Vũ Hán (Covid-19) từ rất lâu trước khi các bệnh viện có thể tạo ra bất kỳ mối liên hệ nào với virus.
Tất cả đều có thể hiểu rõ hơn về vị trí, thời gian và loại rủi ro có thể gây bùng phát dịch bệnh khi sử dụng dữ liệu. Tương tự như vậy, cũng có nhiều hiểu biết mà chúng ta có thể rút ra từ trải nghiệm cá nhân của chính mình về đại dịch Covid-19 và với sự trợ giúp của các chuyên gia khoa học hành vi, chúng ta có thể tổng kết các biện pháp can thiệp nào là hiệu quả nhất.
Chúng ta cần đặt những câu hỏi như: thông điệp nào, từ người nào, trên nền tảng nào, vào thời điểm nào, khi nào chúng ta cần phải đeo khẩu trang? Cuối cùng, xem xét các tư duy kinh tế mới có thể được áp dụng để đảm bảo rằng con đường phục hồi từ đại dịch không làm trầm trọng thêm tình trạng bất bình đẳng hoặc mức độ nghèo đói hiện có trong quá trình này.
Nhân loại có các phương tiện để đảm bảo rằng một đại dịch như Covid-19, làm gián đoạn và phá hủy cuộc sống và sinh kế, không bao giờ xảy ra nữa. Tuy nhiên, như Einstein đã cảnh báo chúng ta: "Chúng ta không thể giải quyết các vấn đề của mình với cùng một tư duy mà chúng ta đã sử dụng khi tạo ra chúng".
Đây là một khoảnh khắc trong lịch sử khi chúng ta có cơ hội để suy nghĩ vượt lên trên những tư duy hạn hẹp thông thường. Chúng ta không chỉ có trách nhiệm làm tốt hơn mà ít nhất là bây giờ, chúng ta có cơ hội để cùng nhau hợp tác đối phó với các dịch bệnh trong tương lai.
Tác giả Sally Davies là thạc sĩ của Đại học Trinity, thuộc Đại học Cambridge và là cựu giám đốc y tế, nhà tư vấn hàng đầu về lĩnh vực y tế của Chính phủ Anh
Ánh Dương
Theo The Guardian
