09-07-2021 15:56
Các trận động đất lớn dường như xảy ra theo sau một đợt dao động ngắn của "lớp phủ nông" và "các đám địa chấn", nghiên cứu mới tại Đại học bang Oregon (OSU) đưa ra lời giải thích cho những dự báo sớm của họ về việc sắp có những trận động đất lớn.
Được công bố trên tạp chí Nature Geoscience, phát hiện này là một bước quan trọng để tìm hiểu mối quan hệ và tương tác giữa trượt phi địa chấn và trượt địa chấn. Còn được gọi là trượt im lặng hoặc trượt chậm, trượt phi địa chấn là sự dịch chuyển dọc theo một đứt gãy xảy ra mà không có hoạt động động đất đáng chú ý nào.
Đứt gãy Biến đổi Blanco ngoài khơi đại dương
Nghiên cứu liên quan đến đường Đứt gãy Biến đổi Blanco ngoài khơi bờ biển Oregon, Hoa Kỳ; đứt gãy biến đổi là một ranh giới mảng mà tại đó chuyển động chủ yếu là trượt ngang.
Dưới biển, các đường đứt gãy biến đổi kết nối các "trung tâm lan rộng" bù đắp giữa đại dương, tại các gờ đáy biển, nơi lớp vỏ đại dương mới được hình thành thông qua hoạt động núi lửa và dần dần di chuyển ra khỏi gờ đáy biển.
“Sự trượt chậm trực tiếp gây ra hiện tượng trượt địa chấn - chúng ta có thể thấy điều đó”, đồng tác giả Vaclav Kuna, một sinh viên tốt nghiệp ngành địa chất và địa vật lý tại Đại học Khoa học Trái đất, Đại dương và Khí quyển thuộc OSU, cho biết. "Những phát hiện rất thú vị và có thể có một số liên quan rộng hơn trong việc tìm hiểu cách thức hoạt động của những loại đứt gãy này và có thể là các loại đứt gãy khác".
Các nhà nghiên cứu đã triển khai 55 máy đo địa chấn dưới đáy đại dương, trên và xung quanh đứt gãy Blanco trong một năm.
Kuna nói: “Đó là một đứt gãy hoạt động rất mạnh do địa chấn tạo ra các trận động đất đáng kể với tỷ lệ cao hơn so với phần lớn các đứt gãy trên đất liền, một khu vực lý tưởng cho việc nghiên cứu quá trình tạo ra động đất”.
Việc triển khai máy đo địa chấn - từ tháng 9 năm 2012 đến tháng 10 năm 2013 - dẫn đến việc phát hiện hơn 1.600 trận động đất tại Blanco Ridge, một đoạn dài 130km của đứt gãy Blanco từng là khu vực nghiên cứu.
Hai đỉnh gồ ghề khác biệt - về cơ bản là các cạnh gồ ghề - dọc theo đoạn đứt gãy bị vỡ khoảng 14 năm một lần với các trận động đất trong phạm vi 6 độ richter.
John Nabelek, giáo sư địa chất và địa vật lý tại OSU, cho biết: “Công việc của chúng tôi được thực hiện nhờ những tiến bộ gần đây trong việc triển khai máy đo địa chấn tại đáy đại dương dài hạn và chỉ là dự án lớn thứ hai nhắm vào một đường đứt gãy biến đổi trong đại dương”.
Tại điểm cực Nam của nó, đoạn đứt gãy biến đổi Blanco, cách khoảng 160km từ Cape Blanco, vùng cực Tây của bờ biển Oregon, đoạn đứt gãy chạy lên phía Bắc đến điểm cách Newport khoảng 480km.
Cảnh báo từ Vùng hút chìm Cascadia
Vùng hút chìm Cascadia, là một đường đứt gãy kéo dài từ British Columbia đến bắc California, nằm giữa đứt gãy Blanco và đường bờ biển. Đoạn đứt gãy này là nơi xảy ra trận động đất mạnh 9 độ Richter vào năm 1700 và đang gia tăng căng thẳng khi mảng Juan de Fuca đang trượt bên dưới mảng Bắc Mỹ.
- Một cú trượt trên đường đứt gãy Blanco thực sự có thể gây ra một vụ trượt lớn tại khu vực hút chìm Cascadia. (Ảnh minh họa: Rolandmey/Pixabay)
Một số nhà khoa học dự đoán 40% khả năng một trận động đất mạnh 9 độ Richter khác sẽ xảy ra dọc theo đứt gãy trong vòng 50 năm tới.
Nabelek cho biết: “Đứt gãy Blanco chỉ cách 400km ngoài khơi. Một cú trượt trên Blanco thực sự có thể gây ra một vụ trượt khu vực hút chìm Cascadia; nó sẽ phải là một cú trượt lớn, bởi vì một trận động đất lớn ở Blanco có thể gây ra một vụ trượt khu vực hút chìm".
Bên dưới lớp vỏ Trái đất là cấu tạo các mảng, lớp vỏ ngoài có độ dày khoảng 64km (lớp vỏ lục địa ở các vùng núi) đến 3,2km (lớp vỏ ở các vùng gờ đại dương)
Ranh giới giữa lớp vỏ và lớp tiếp theo, lớp phủ trên, được gọi là Moho.
Nabelek cho biết: “Chúng tôi thấy các vết trượt chậm, địa chấn xảy ra ở độ sâu của đứt gãy bên dưới Moho và kéo theo phần nông hơn của đứt gãy trượt theo. Chúng ta có thể thấy mối quan hệ giữa trượt lớp phủ và trượt lớp vỏ. Sự trượt ở độ sâu rất có thể gây ra những trận động đất lớn ở trên bề mặt. Những trận động đất lớn thường có những điềm báo trước liên quan đến hiện tượng rung chuyển".
Kuna giải thích rằng các lớp có các mức độ địa chấn khác nhau của các "khớp nối" khác nhau, khả năng của một đường đứt gãy khóa ở các đỉnh gồ ghề và tích lũy ứng suất.
Kuna nói: “Lớp vỏ được liên kết chắc chắn - tất cả các vụ trượt đều xuất phát từ các đường địa chấn. Đứt gãy ở lớp phủ nông có phần được liên kết, có phần không, và tạo ra các vụ trượt theo cả hai loại địa chấn và phi địa chấn. Lớp phủ sâu lỏng lẻo hoàn toàn, không có sự liên kết, không tạo ra động đất. Nhưng đường đứt gãy được tải bởi lớp phủ này từ bên dưới - tất cả đều phụ thuộc vào lớp bên dưới. Kết quả của chúng tôi cũng cho thấy rằng một vết trượt đứt gãy địa chấn có thể trực tiếp gây ra động đất, điều này có thể gây ra các đứt gãy hoạt động trên đất liền".
Theo Sciencedaily
Theo NTDVN
