Bí mật ẩn chứa bên trong thuật toán của TikTok

TikTok, một nền tảng video ngắn của Trung Quốc do công ty ByteDance sở hữu, bị nghi ngờ có nguy cơ đánh cắp thông tin người dùng. Ứng dụng này sẽ phải đối mặt với việc bị thu mua và sáp nhập vào công ty của Mỹ. Sở dĩ TikTok khiến cư dân mạng toàn cầu phát cuồng là vì thuật toán của nó, những thuật toán này căn cứ vào sở thích của người dùng mà liên tục đề xuất ra những đoạn video mới.

TikTok, một nền tảng video ngắn của Trung Quốc do công ty ByteDance sở hữu, bị nghi ngờ có nguy cơ đánh cắp thông tin người dùng. (Getty)

Ngoài ra, truyền thông nước ngoài tiết lộ rằng, chỉ cần các video của người dùng TikTok ca ngợi Đảng Cộng sản Trung Quốc (ĐCSTQ) thì sẽ được rất nhiều lượt yêu thích, thậm chí còn nhanh chóng trở nên phổ biến. 

Gần đây, tờ báo Epoch Times đã thu thập được một số tài liệu nội bộ của ĐCSTQ, cũng là bằng chứng gián tiếp cho thấy trong thuật toán của TikTok có ẩn chứa bí mật.

ĐCSTQ hạn chế xuất khẩu những kỹ thuật cải tiến, thuật toán TikTok trở thành tiêu điểm

Ngày 28/8, Bộ Thương mại và Bộ khoa học kỹ thuật của Trung Quốc đã cùng công bố bản sửa đổi của “Danh sách những công nghệ hạn chế xuất khẩu và cấm xuất khẩu của Trung Quốc”. Chính phủ nước này đã mở rộng danh sách các công nghệ bị kiểm soát xuất khẩu, trong đó bao gồm các quy định mới liên quan đến trí tuệ nhân tạo (AI).

Danh sách các công nghệ bị hạn chế gần đây nhất đã bổ sung thêm “công nghệ dịch vụ đẩy thông tin cá nhân dựa trên việc phân tích dữ liệu” (Information Push Services). Điều này có nghĩa là các công ty cần phải được chính phủ phê duyệt  nếu muốn xuất khẩu công nghệ này. 

Việc Trung Quốc sửa đổi nội dung danh sách được cho là nhắm vào thuật toán đẩy thông tin của TikTok để bán giá cao hơn.

Liên quan đến vấn đề an ninh quốc gia, vào tháng 8 vừa qua, Tổng thống Trump đã ban hành sắc lệnh hành pháp, yêu cầu bắt đầu từ ngày 15/9, các doanh nghiệp Mỹ và cá nhân không được tiến hành giao dịch với TikTok, đồng thời yêu cầu Bytedance trong vòng 90 ngày phải bán lại TikTok cho các công ty tại Mỹ. Các công ty tại Hoa Kỳ bao gồm Microsoft và Walmart hiện đang đàm phán với ByteDance để mua lại TikTok.

Thuật toán cốt lõi của TikTok chính là một “vũ khí bí mật". Nó dựa vào thuật toán “đề xuất” để thu hút hàng trăm triệu người dùng trên toàn thế giới. 

Tờ Financial Times của Anh cho biết, một phần lý do khiến TikTok gây nghiện là do thuật toán đề xuất những video mới đến người dùng dựa trên lịch sử lướt web của họ trước đó.

Tờ The Wall Street Journal dẫn lời nguồn tin tiết lộ rằng, các cuộc đàm phán thu mua TikTok của các công ty Mỹ gặp phải trở ngại. Mấu chốt của vấn đề nằm ở việc liệu thuật toán cốt lõi của ứng dụng này có thể được đưa vào giao dịch hay không.

Dựa theo thuật toán  đề xuất sở thích của người dùng và mở rộng lưu lượng truy cập, ByteDance đã phát triển hàng chục ứng dụng như Douyin (抖音), Toutiao (今日头条), ixigua (西瓜视频), huoshanzhibo (火山小视频)... và có nhiều sản phẩm đã được phát hành phiên bản nước ngoài, bao gồm TikTok (phiên bản hải ngoại của Douyin), Topbuzz (phiên bản hải ngoại của Toutiao), Vigo Video (phiên bản hải ngoại của huoshanzhibo) v.v.

Độc quyền: Một phần tài liệu nội bộ bị rò rỉ tiết lộ chức năng thuật toán của “Toutiao”

Hiện tại ở Trung Quốc đại lục, nền tảng ứng dụng Toutiao của Bytedance đã thu hút một lượng lớn các phương tiện truyền thông của ĐCSTQ ‘đóng quân’ tại đây. Hơn nữa thuật toán của 3 phần mềm Toutiao, Douyin và TikTok khá tương đồng với nhau.

Gần đây, tờ Epoch Times đã có được văn bản độc quyền ban hành năm 2016 của tỉnh Hà Nam, Trung Quốc tiết lộ việc lô 64 tài khoản nhà nước đầu tiên của “Sở thông báo sự vụ của chính quyền thành phố Loa Hà” chính thức ‘đóng quân’ ở Toutiao. Đây là tài khoản của tất cả các quận, huyện, ủy, sở và các cơ quan khác trong thành phố Loa Hà (Luohe) thuộc tỉnh Hà Nam.

Theo báo cáo, Toutiao hiện có 550 triệu người dùng và 60 triệu người dùng hoạt động mỗi ngày. Thời gian sử dụng trung bình của một người vượt 76 phút/ngày.

Tài liệu bị rò rỉ trên đã tiết lộ một số chức năng thuật toán của Toutiao. Theo tài liệu, không giống như các phương thức biên tập thủ công truyền thống, Toutiao phân phối thông tin thông qua dữ liệu lớn và các thuật toán. “Nó không cần phát triển người hâm mộ, cũng không hạn chế việc gửi tin tức. Khi có những tin tức nổi bật và sự kiện mới, nó có thể đề xuất chính xác đến một nhóm người và một khu vực nhất định. Việc này hỗ trợ chính quyền  trong việc truyền bá thông tin một cách hiệu quả”.

Epoch Times: Tài liệu độc quyền bị rò rỉ của thành phố Loa Hà

Bí mật trong thuật toán của TikTok: Người dùng trở nên nổi tiếng bằng cách ca ngợi ĐCSTQ

Ngày 3/9, The Wall Street Journal đã tiết lộ một số bí mật trong thuật toán của TikTok: Ca ngợi ĐCSTQ sẽ nhận được nhiều lượt theo dõi.

Bài báo nêu ra một ví dụ, tài khoản Asaday của một người 23 tuổi ban đầu chỉ có hơn 2.000 người theo dõi, nhưng đến giữa tháng 5, số lượng người theo dõi đã tăng vọt lên hơn 90.000 người. Lý do là người này đã đăng một video dài 13 giây ca ngợi ĐCSTQ vào tháng 4.

“Tôi chưa từng thấy bất kỳ lần tăng lượt theo dõi nào trên trang của mình cho đến khi tôi đăng lên video đó lên”, Asaday nói.

Bài báo cũng dẫn lời một số người dùng nói rằng, sở dĩ họ đăng những video ca ngợi ĐCSTQ là vì họ cho rằng những video này sẽ thu hút được nhiều người hâm mộ hơn. Họ cho rằng nếu loại video này có thể làm hài lòng ĐCSTQ thì TikTok sẽ quảng bá nội dung của họ rộng rãi hơn. Một số người khác nói rằng họ chỉ là nói đùa về các chủ đề liên quan đến Trung Quốc mà thôi.

Jana Pugsley - một sinh viên của trường Đại học Pennsylvania, Hoa Kỳ - nói rằng, cô đã thử cách để tiếp cận với ĐCSTQ. Vì vậy, trong video, cô ấy đã gọi ông Tập Cận Bình là “Tập Cận Bình - người anh trai của chúng ta” và ca ngợi ĐCSTQ đã “làm rất tốt trong việc quản lý đất nước”. Cô nói rằng 3 ngày sau khi đoạn video được đăng tải, số lượt xem trên tài khoản của mình bắt đầu tăng vọt lên.

Tuy nhiên, những người điều hành TikTok lại tuyên bố rằng, số lượng lượt theo dõi của người dùng và nội dung của video không có quan hệ trực tiếp với nhau. Cho dù là tài khoản mới lập chưa có lượt theo dõi nào, chỉ cần nội được cho hệ thống đánh giá là “đủ tốt”, thì có thể nhận được hàng trăm nghìn lượt xem và nhanh chóng trở nên phổ biến.  

Nhà bình luận các vấn đề thời sự Lý Lâm (Li Lin) phân tích rằng, việc ĐCSTQ đột ngột hạn chế bán thuật toán TikTok là một động thái kỳ lạ. Hiện có nhiều phần mềm video trên thế giới cũng đang sử dụng các thuật toán tương tự. Hiện vẫn chưa rõ liệu thuật toán của TikTok có liên quan đến những tuyên truyền bí mật của ĐCSTQ hay không mà khiến cho công nghệ này bị hạn chế bán ra nước ngoài.

Bí mật thuật toán TikTok

Ở Trung Quốc, Douyin còn được gọi là “thuốc phiện của thế kỷ 21”, TikTok - phiên bản nước ngoài của Douyin cũng như vậy. Một khi mở TikTok lên liền được mặc định đề xuất trang cho bạn (#FYP For You Page). Bạn chỉ cần lướt xem vài đoạn video ngắn và có các phản hồi như nhấn thích, bình luận, chia sẻ..., bạn không cần phải theo dõi hoặc thêm bạn bè, thuật toán TikTok liền phát huy tác dụng và nhanh chóng khiến người dùng mê mẩn trong đó.

TikTok - ứng dụng được tải xuống nhiều nhất thế giới có liên quan đến các tranh luận về quyền riêng tư. Một bài báo với tiêu đề “Phân tích kỹ lưỡng nhất về TikTok: Trương Nhất Minh tự mua dây buộc mình” gần như đã biến mất trên Internet ở đại lục. Bài viết này đã tiết lộ một số bí mật về thuật toán của TikTok. 

Bài viết chỉ ra, thuật toán thông minh do ông Trương Nhất Minh - là nhà sáng lập và Giám đốc điều hành của ByteDance - dày công thiết kế, sẽ bị lật tẩy nếu đưa ra nước ngoài và trong tương lai cũng sẽ bị đánh bại bởi ‘gậy ông đập lưng ông’. Bởi vì thuật toán này không phù hợp với xã hội hiện đại về mặt luân lý và không có lợi cho sự phát triển của con người.

Bài báo cho biết, phải luôn quan tâm đến động thái của người dùng và thu thập chính xác thông tin của họ thì thuật toán này mới có thể phối hợp chính xác với nội dung thông tin, mới có thể đưa ra những đề xuất chính xác cho người dùng. Ngoài ra, khi hình thành được sự tương tác với thói quen của người dùng thì mới khiến trải nghiệm của người dùng tốt hơn. Tất nhiên việc thu thập một lượng khổng lồ thông tin người dùng chắc chắn sẽ gây ra mối đe dọa lớn cho vấn đề quyền riêng tư của họ.

Theo trang Caixin của đại lục, TikTok đã tiết lộ "bí mật" về thuật toán của mình: Thông qua hành vi của người dùng (chia sẻ - Share, yêu thích - Like, bình luận - Comment và theo dõi) và một số thông tin khác như phần giới thiệu, âm thanh, gắn thẻ... của video để tiến hành phân loại nội dung, sau đó đưa ra đề xuất theo sở thích người dùng. TikTok phân chia các yếu tố này thành hai chỉ số mạnh và yếu. Ví dụ, thời lượng mà người dùng xem video là một chỉ số mạnh; cài đặt ngôn ngữ điện thoại, khu vực sẽ khiến đề xuất của hệ thống yếu đi.

Vào tháng 8 năm nay, một số kênh truyền thông chính thống tiếng Anh như The Wall Street Journal, Forbes của Mỹ, hay The Guardian và BBC của Anh đã đưa tin về việc TikTok kiểm duyệt những thông tin chính trị nhạy cảm của ĐCSTQ, bao gồm các nội dung về Pháp Luân Công, Quảng trường Thiên An Môn, Tây Tạng, Đài Loan, v.v. Trong số đó, thông tin về Pháp Luân Công thuộc vào loại xét duyệt nghiêm ngặt nhất của TikTok.

Ngọc Trân
Theo Epoch Times

Đăng theo NTDVN