Dịch viêm phổi Vũ Hán gần đây có hai hiện tượng mới xảy ra, một là số ca nhiễm tại các nước phương Tây tăng đột biến, mà số ca nhiễm bệnh tại Trung Quốc giảm xuống dưới hai con số; hiện tượng nữa là những người nổi tiếng ở phương Tây lần lượt được chẩn đoán đã lây nhiễm, còn Trung Quốc thì đến bây giờ vẫn chưa có quan chức cấp cao nào được chẩn đoán lây nhiễm. Hai hiện tượng này đều cho thấy là Trung Quốc đang thắng lợi!
Trước tiên hãy nói đến hiện tượng thứ hai. Thị trưởng thành phố Miami, phu nhân thủ tướng Canada, thứ trưởng bộ y tế Anh, bộ trưởng bộ văn hóa Pháp đều được chẩn đoán nhiễm bệnh; Trump trước đó từng tiếp đón tổng thống Brazil, và chụp ảnh với Thư ký báo chí của ông này, sau đó vị Thư ký báo chí này bị chẩn đoán nhiễm bệnh, vậy nên Trump cũng phải tiến hành kiểm tra. Những người nổi tiếng bị nhiễm bệnh khác bao gồm tài tử Hollywood Tom Hanks và vợ, ngôi sao NBA Gobert và hậu vệ Rugani của câu lạc bộ Juventus thuộc giải Seri A v.v..
Những người này đều là nhân vật của công chúng, mà nhân vật của công chúng thì không thể tránh khỏi tiếp xúc với công chúng, “gần gũi” với dân là tuyệt đối cần thiết. Đặc biệt là những viên chức chính phủ, bạn không thể bảo Trump không đi đến các cuộc họp báo, không tham gia các chiến dịch bầu cử; không họp với các nghị sĩ hoặc chỉ tiến hành họp trực tuyến. Các chính trị gia phương Tây phải đi đến những nơi có dịch bệnh, bởi vì họ được dân chúng ủy quyền.
Những nhân vật của công chúng giống như diễn viên điện ảnh hay ngôi sao bóng đá, cũng cần được dân chúng ủng hộ. Nhưng tại Trung Quốc thì hoàn toàn không cần đến, vì vậy các cấp lãnh đạo Trung Quốc, từ Tập Cận Bình đến các lãnh đạo tỉnh, thành phố, đều có thể không lộ mặt, cũng không có hình ảnh tại các cuộc họp cấp cao.
Tập Cận Bình đến Vũ Hán, lại xuất hiện cảnh tượng giả “hai mặt trời” (mặt trời ma) khi bóng của Tập và cảnh vệ có hướng khác nhau. Các cấp lãnh đạo Trung Quốc đều có đặc quyền, đều được bảo hộ ở mức an toàn cao nhất. Các nhân vật công chúng ở Trung Quốc như ngôi sao điện ảnh, bóng đá cũng hưởng lợi từ công chúng, họ cũng không thường xuyên tiếp xúc với dân chúng như những người thông thường.
Đây là sự khác biệt căn bản giữa hai thể chế. Quan chức trong thể chế Trung Quốc quả thật là có những “đặc cách” riêng.
Vậy chúng ta cùng nhìn lại hiện tượng đầu tiên là số lượng chẩn đoán nhiễm bệnh, phương Tây sẽ phải công khai với dân chúng, con số đương nhiên là đáng tin. Trung Quốc thì sao? Con số phản ánh xu hướng chính trị hơn là tình trạng thực tế.
Vài ngày trước, có một bác sĩ tại Vũ Hán tiết lộ trên báo mạng của Đại lục rằng, giới quan chức đã yêu cầu đình chỉ phương pháp xét nghiệm huyết thanh với độ chính xác và hiệu quả cao trong việc chẩn đoán viêm phổi Vũ Hán, anh nói đầu tiên là dừng xét nghiệm tại Bệnh viện Tim Châu Á và Bệnh viện Nhân dân tỉnh Hồ Bắc, tiếp theo anh dự đoán rằng Vũ Hán đã hoàn toàn dừng việc xét nghiệm.
Anh cũng cho hay, tất cả các bệnh viện cabin đã bị xóa sổ, tất cả mọi người đều được cho về nhà, anh cảm thấy “vô cùng sợ hãi”, bởi vì những người này đều không tiến hành kiểm tra theo yêu cầu, không chắc chắn là đã được điều trị khỏi hay chưa. Anh còn nói, nguyên nhân đằng sau không hề liên quan đến y học, đều là “chẩn đoán chính trị”, “được chữa khỏi bởi chính trị”.
Chính trị hiện tại của Trung Quốc là gì? Tập Cận Bình nói: “‘Vừa phải’ tập trung vào phóng ngừa và kiểm soát dịch bệnh, ‘lại phải’ làm tốt công việc phát triển kinh tế”. Đánh giá theo lẽ thông thường, việc phòng chống dịch bệnh và kinh tế không thể nào “đều muốn” được.
Muốn phòng bệnh kháng bệnh, nhất thiết phải công khai và minh bạch thông tin, công khai số lượng bệnh nhân, tăng cường các biện pháp phòng dịch, thì ắt sẽ khiến lượng tiêu dùng giảm thiểu, khủng hoảng nguy cơ chuỗi cung ứng và đại chúng, những điều này đều ảnh hưởng lớn đến kinh tế.
Hai điều “vừa phải” và “lại phải” về cơ bản chỉ là con số 0 và cũng là “trò hề”, vừa đấm vừa xoa. Thể chế được người dân ủy quyền phải ưu tiên cho cuộc sống của người dân, nền kinh tế “tụt dốc” phải yêu cầu chính phủ và doanh nghiệp đưa ra cách giải quyết, cứu mạng người không tiếc hy sinh nền kinh tế đó mới là điều cốt lõi của chính quyền; còn thể chế chuyên chế cứ nhất định phải “nắm vững kinh tế” là ưu tiên số một, bởi vì suy thoái kinh tế đe dọa sự tồn tại của chính quyền.
Người phát ngôn của Ủy ban Y tế Quốc gia cho biết tất cả các thành phố ở Hồ Bắc ngoại trừ Vũ Hán không có trường hợp nhiễm bệnh mới nào được xác nhận trong một tuần, vì vậy nói chung “đỉnh điểm của đợt dịch bệnh hiện nay ở Trung Quốc đã qua”. Nếu dịch bệnh “đã qua”, vậy chẳng phải “lưỡng hội” (2 phiên họp thường niên) ở Bắc Kinh nên được tổ chức mới phải? Tại sao không có động tĩnh gì? Tại sao vẫn không có tin tức về các hoạt động công khai của các nhà lãnh đạo?
Khi Bắc Kinh tuyên bố tổ chức lại “lưỡng hội”, điều đó có nghĩa là dịch bệnh của Trung Quốc thực sự “đã qua”. Bởi vì cuộc sống của những người bình thường có thể bị bỏ qua, nhưng cuộc sống của chính họ và các quan chức cấp cao vẫn là quan trọng nhất. Đây mới chính là dấu hiệu chứng tỏ dịch bệnh “đã qua”. Một dấu hiệu khác, đó là khi nào Triều Tiên mở lại biên giới, cho phép người dân từ Trung Quốc nhập cảnh, chứ không phải trực tiếp bắn chết. Bởi vì, đều cùng là một nhà nước toàn trị, Triều Tiên hiểu rõ tính cách và hoạt động của “người anh cả” này.
Tác giả: Lý Di