27-03-2020 10:53
Người Iran đeo khẩu trang đi ngang qua một bức tranh tường vẽ quốc kỳ của họ ở Tehran vào ngày 4/3/2020. (Atta Kenare / AFP qua Getty Images)
Sự quản lý yếu kém và thiếu minh bạch ở mức độ nghiêm trọng của Iran trong cuộc khủng hoảng virus ĐCSTQ, đã biến Iran trở thành trung tâm đại dịch toàn cầu. Hơn nữa, hệ thống cửa khẩu nhiều lỗ hổng giữa Iran và các quốc gia Ả Rập khác càng làm tăng thêm sự hỗn loạn ở các nước này.
The Epoch Times gọi virus Corona mới (gây bệnh COVID-19) là virus Đảng Cộng sản Trung Quốc (virus ĐCSTQ), bởi vì sự che đậy và xử lý sai lầm của ĐCSTQ đã khiến virus lây lan khắp Trung Quốc và tạo ra đại dịch toàn cầu.
“Tôi tin rằng chính phủ Iran đã phản bội người dân của họ nên họ đã không công bố ảnh hưởng của virus corona và họ không thực hiện các biện pháp cần thiết để hạn chế hoặc giảm thiểu phạm vi lây truyền của dịch bệnh ở Trung Đông”, Tiến sĩ Faisal Al-Rfouh, giáo sư Khoa chính trị học và nghiên cứu quốc tế tại Đại học Jordan chia sẻ với The Epoch Times.
Al-Rfouh, cựu Bộ trưởng Bộ Văn hóa của Jordan và là Giáo sư thỉnh giảng của Khoa Chính trị tại Glendon thuộc Đại học York, Toronto, cho rằng chính quyền Iran phải chịu trách nhiệm cho sự lây lan của virus ĐCSTQ tại các quốc gia Ả Rập.
Ông Al-Rfouh cho biết, ước chừng khoảng 9/10 tổng số hơn 18.000 ca nhiễm ở Trung Đông đều đến từ Iran, trong đó có các ca nhiễm đầu tiên ở Qatar, Bahrain, Iraq, Kuwait, Lebanon, Ả Rập Saudi và Ô-man. Một học giả của “Chương trình Fulbright” gọi đó là “món quà nguy hiểm”, và là hành động vô trách nhiệm khiến cuộc khủng hoảng lan rộng.
Theo nhận định của ông, sự tắc trách trong kiểm soát dịch bệnh chết người này đã làm gia tăng sự chống đối với Iran ở vùng Trung Đông.
“Không chỉ tức giận, mà là vô cùng tức giận! Các quốc gia Ả Rập giận dữ vì Iran không có biện pháp ứng phó trước dịch bệnh và chính họ đã lan truyền đại dịch này”.
Tướng Kenneth McKenzie, chỉ huy lực lượng Hoa Kỳ ở Trung Đông và Nam Á cho biết sự nhẫn tâm của Iran trước dịch bệnh là nguyên nhân gây ra cuộc khủng hoảng toàn Trung Đông. Vị trí chiến lược của Iran trên bản đồ chiến lược địa lý và hệ thống biên giới “quản lý lỏng lẻo, nhiều lỗ hổng” của nó khiến Lầu Năm Góc phải quan ngại.
Trong một cuộc họp ngắn với các nhà lập pháp, ông McKenzie phát biểu: “Iran nằm ở vị trí trung tâm trọng yếu của Trung Đông, vì vậy khả năng truyền nhiễm sang các quốc gia khác là rất đáng lo ngại”.
Ông Al-Rfouh củng cố thêm cho những nhận định của ông McKenzie về mối đe dọa tiềm tàng tại biên giới Iran. Ngoài ra còn có các báo cáo sâu rộng khác về cách thức virus ĐCSTQ vượt “lỗ hổng” biên giới của Iran vào các quốc gia láng giềng như Afghanistan và Pakistan.
Ông Al-Rfouh bày tỏ quan ngại đặc biệt về biên giới giữa Iran với Iraq.
“Lúc này, việc thông quan giữa Iran và Iraq là cực kỳ nguy hiểm. Vì vậy, tôi nghĩ và tin rằng người Ả Rập có toàn quyền đổ lỗi cho Iran, bởi chính quyền Iran đã không báo cáo sự thật về các trường hợp nhiễm virus ở Iran”.
Theo tờ The Tablet, 33 trường hợp nhiễm bệnh đầu tiên ở Iraq đều từ Iran, cũng như đang có hàng triệu người tị nạn Afghanistan ở Iran và bày tỏ quan ngại rằng những thông tin này sẽ không được báo cáo.
- Các thành viên nội các mang khẩu trang tham dự cuộc họp của họ tại Tehran, Iran, vào ngày 18/3//2020. (Văn phòng Tổng thống Iran thông qua AP)
Tình hình hỗn loạn
Trong khi các nước Ả Rập đã đóng cửa biên giới và ngừng toàn bộ liên kết giao thông với Iran, thì tình hình trong nước của Iran vẫn tiếp tục ở mức báo động, với nhiều báo cáo về việc dân chúng không chấp hành lệnh phong tỏa, đặc biệt là trong các đền thờ Hồi giáo. Các cửa khẩu không được quản lý nghiêm ngặt càng làm tình hình thêm trầm trọng.
Thứ Ba (24/3), Iran đưa ra cảnh báo nghiêm trọng nhất về việc dịch bệnh đang tàn phá đất nước, cảnh báo khả năng số ca tử vong có thể lên tới “hàng triệu” nếu dân chúng tiếp tục di chuyển và coi thường hướng dẫn y tế.
Tiến sĩ Afruz Eslami, phóng viên Đài truyền hình nhà nước Iran đã trích dẫn một nghiên cứu uy tín của Đại học Công nghệ Sharif để đưa ra cảnh báo mới với ba kịch bản:
- Nếu ngay lúc này tất cả người dân cùng hợp tác, Iran sẽ có 120.000 ca lây nhiễm và 12.000 ca tử vong trước khi dịch bệnh kết thúc;
- Nếu dân chúng chỉ hợp tác ở mức trung bình, sẽ có 300.000 ca nhiễm và 110.000 ca tử vong.
- Nếu dân chúng không tuân theo bất kỳ chỉ dẫn nào, hệ thống y tế vốn hết sức căng thẳng của Iran có thể sập. Sẽ có 4 triệu ca nhiễm và 3,5 triệu ca tử vong.
Tối ngày 23/3, những người Hồi giáo Shiite cứng đầu đã biểu tình để tiến vào sân của hai ngôi đền lớn đã bị đóng cửa do dịch bệnh viêm phổi Vũ Hán.
Một video đăng trên mạng xã hội cho thấy một vị giáo sĩ Shiite đã hét vào đền thờ ở Mashhad: “Chúng tôi đến đây để nói rằng Teheran đã sai lầm khi đóng cửa các đền thờ!”. Những người khác đồng thanh nói: “Bộ trưởng y tế đã sai lầm khi làm điều đó, Bộ trưởng y tế đã sai khi làm điều đó!”. Cảnh sát sau đó đã giải tán đám đông và bắt giữ họ.
Các cuộc biểu tình vẫn diễn ra bất chấp phán quyết tôn giáo nghiêm cấm di chuyển khi “không cần thiết” của Lãnh tụ tối cao Ayatollah Ali Khamenei.
- Một người đàn ông tẩy sạch đền thờ Saint Masoumeh phòng chống virus corona tại thành phố Qom cách thủ đô Tehran, Iran 78 dặm về phía nam, vào ngày 24/2/2020. (Ahmad Zohrabi / ISNA qua AP)
Iran lây nhiễm bệnh cho các quốc gia khác
Sự lây lan của virus ĐCSTQ từ Iran không chỉ giới hạn ở Trung Đông, mà được xác nhận đã lan rộng toàn cầu. Các trường hợp dương tính đầu tiên ở thành phố New York và Los Angeles đều từ Iran.
Bà Manjari Singh, một chuyên gia về Trung Đông tại New Delhi, cho The Epoch Times biết rằng vì đã không thực hiện các biện pháp phòng ngừa bắt buộc nên Iran đã để dịch bệnh bùng phát sang các quốc gia khác có quan hệ tôn giáo, kinh tế và chính trị với Iran.
“Hầu hết những ca nhiễm đầu tiên ở các quốc gia Trung Đông như Iraq, Lebanon và Qatar đều từ khách du lịch Iran”.
Như được viết trong “Iran Primer” của Viện Hòa bình Hoa Kỳ, Iran đã truyền nhiễm virus ĐCSTQ sang 23 quốc gia ở Bắc Mỹ, Châu Âu và New Zealand.
Ngay cả Trung Quốc, tâm khởi của đại dịch, đã báo cáo 11 ca nhiễm từ Iran vào ngày 5/3. Các khu vực lây nhiễm khác từ Iran cũng bao gồm Úc, Nam Á và Đông Nam Á.
Một báo cáo của tờ India Today ngày 24/3 cho biết, có 254 người Ấn Độ ở Iran xét nghiệm dương tính với COVID-19. Tuy nhiên dường như đã có sự nhầm lẫn ở đây vì đội ngũ y tế Ấn Độ đóng quân ở Iran xác nhận các ca này dương tính, trong khi báo cáo xét nghiệm của Iran lại là âm tính.
“Khoảng 254 người đã được nhóm y tế Ấn Độ kiểm tra dương tính nhưng khi chúng tôi đến bệnh viện Iran để xét nghiệm lại, họ nói chúng tôi âm tính. Theo các nhà chức trách Iran, đó không phải là Covid-19. Chúng tôi thực sự rất lo lắng và bối rối. Chúng tôi muốn về nước”, một người hành hương Ấn Độ là Asgar Ali thổ lộ với truyền thông.
Những người hành hương này tiếp tục sống trong khách sạn và mua thực phẩm ở chợ vì họ không được cung cấp thực phẩm và thuốc men. Điều này thực sự nguy hiểm cho tính mạng của bao người khác.
“Một vài ngày trước, Ấn Độ đã đón các công dân của họ đang sinh sống, làm việc ở Iran về nước và cách ly họ ở sa mạc Rajasthan”, bà Manjari Singh cho biết.
Tình hình biên giới Iran với Pakistan cũng không khả quan hơn. Tờ The Guardian cho biết có 6.000 người đã bị cách ly trong một trại cách ly dơ bẩn ở thị trấn biên giới Pakistan và Iran là Taftan, một trạm dừng trên tuyến đường thương mại giữa hai quốc gia ở Balochistan. Người Hồi giáo Shia sử dụng tuyến đường này để đến các đền thờ Hồi giáo ở Iran.
Những người nhiễm bệnh ở Taftan bị nhốt trong lều mà không có nhà vệ sinh hoặc tiện nghi cơ bản nào như khăn tắm hoặc chăn. Báo cáo cho biết biên giới vẫn rất lỏng lẻo và ngày 14/3, có 100 công dân Iran đã vượt qua biên giới vào thị trấn Taftan bằng cách hối lộ các quan chức ở cửa khẩu.
Bà Manjari Singh cũng chỉ ra sự bất đồng giữa nhiều quốc gia ở Trung Đông, đặc biệt là bất đồng với Iran. Mặc dù thiếu sự phối hợp trong quản lý và kiểm soát khủng hoảng, nhiều quốc gia trong Hội đồng Hợp tác vùng Vịnh (GCC) đã gửi trợ giúp tới Iran. Điều này góp phần cải thiện quan hệ ngoại giao ở vùng Vịnh.
“Tuy nhiên, mối quan hệ giữa người Hồi giáo Shia ở Iran và Hồi giáo Sunni ở các nước Ả Rập khác do Ả Rập Saudi và UAE dẫn đầu có trở nên tốt đẹp hơn hay không vẫn là điều còn quá sớm để bình luận. Những chuyển biến này dựa trên cơ sở nhân đạo nên có thể chỉ mang tính tạm thời”.
Ngân Hà
Theo The Epoch Times
