Từ xưa đến nay, các bậc trí giả đều học “đạo của nước” mà nhu hòa, bao dung được vạn vật. Có câu “nước chảy đá mòn”, nước tuy yếu mềm nhưng chẳng ai thắng được nó.
Đạo dung dưỡng sự sống
Hành tinh của chúng ta là một sự nhiệm màu tuyệt diệu của Tạo Hoá. Bởi ở đó có nước dung dưỡng sự sống muôn loài. ¾ diện tích bề mặt trên quả địa cầu này là nước; nước tạo nên sự đa dạng sinh thái tự nhiên. Trong cơ thể con người, ¾ trọng lượng cơ thể là nước.
Nước là thành phần chính của máu, đưa các dưỡng chất đi khắp cơ thể. Nước có trong các bộ phận cơ khoẻ mạnh rắn chắc nhất, cho đến trong dịch não tuỷ, nơi chứa trí khôn của con người.
Trong lịch sử phát triển của nhân loại bao nền văn minh lớn vẫn luôn gắn liền với những dòng sông lớn; mang đầy ắp phù sa cho mùa màng tươi tốt. Cho hàng trăm loại thuỷ sản, tôm cá sinh sống. Nhờ có sông hồ, biển cả mà con người cũng thuận tiện giao thương khắp châu lục. Con người ở nhiều nơi vẫn luôn biết tôn kính vị Thần Nước, Thần Sông, Thần Biển. Hàng năm vẫn thường tổ chức các lễ hội cầu an mong cho mưa thuận gió hoà.
Đạo khiêm nhường, mềm mại
Nước ngày đêm luân chuyển không ngừng, chảy tuần tự theo quy luật của Trời Đất. Nước chảy ngang qua rót đầy những hố sâu, chỗ trũng; gặp vật ngăn cách nước tự biết xoay chiều dòng chảy, nhưng vẫn luôn tiến lên không lùi.
Nước ở trạng thái đám mây nơi cao nhất trên bầu trời, nhưng dòng nước cũng chẳng ngại rơi xuống những nơi góc cùng ngõ tận, hôi bùn, thấp kém cho đến các thành thị; nước len lỏi mọi ngóc ngách đem đến sự sống muôn nơi.
Lão Tử nói rằng: “Mọi người ở trên cao riêng nước ở dưới thấp, mọi người ở chỗ dễ chịu riêng nước ở chỗ hiểm trở, mọi người ở chỗ sạch sẽ riêng nước ở chỗ dơ bẩn, chỗ nước ở là chỗ mà mọi người ghét thì ai còn tranh giành với nước được đây“… Kim vì cứng mà gãy, nước nhờ mềm mại mà vẹn toàn.
Đạo vô ngã, bao dung
Nước trong vắt nên sáng soi được vạn vật. Khi chưa tạo ra gương, con người và muôn loài vật đã biết soi mình dưới đáy nước. Mặt nước phẳng lặng thì chỉ cần một hạt cát bay, một chiếc lá rụng, một cánh bướm đập mạnh, … cũng đủ tạo nên những gợn sóng.
Sự dơ bẩn nào cũng đều cần dùng nước để được gột rửa. Người sâu sắc học cách tu tâm tĩnh lặng như nước mới có thể thấy được lòng người, thấu hiểu cuộc đời. Khi tâm tính một người đạt đến mức bình lặng hoàn toàn như mặt nước; cũng có thể nói là đã đạt tới cảnh giới của đạo. Đã có tấm lòng bao dung, từ bi với vạn vật trên đời.
Đạo thuận theo quy luật tự nhiên
Khác với sự cứng nhắc và bị bào mòn của vật chất, Nước luôn tuần hoàn mãi theo thời gian. Khi bị tụ lại trong những nơi ao tù, hố trũng; nước vẫn bốc hơi về lại với Trời cao để hoàn sinh.
Từng giọt nước nhỏ đơn lẻ không có bản sự gì to tát, nhưng nước biết kết tinh thành giọt, tạo nên sức mạnh to lớn. Nước biết tự bốc hơi và hội tụ lại dưới hình thái của những đám mây to. Rồi tạo thành hạt mà mưa rơi xuống, hình thành nên những dòng chẩy nhỏ như con suối, dòng sông, biển lớn.
Cứ vậy mà qua hàng năm, nước vẫn mãi miết tuần hoàn theo quy luật tự nhiên. Con người biết tận dụng quy luật của nước mà tạo nên những đập thuỷ điện, tạo ra những cỗ máy hơi nước phục vụ cho cuộc sống.
Người trí tuệ học đạo của nước cũng đủ để tu dưỡng chính mình.
Đạo linh hoạt, bền bỉ
Nước dễ thích ứng với nhiều hình thái vật chất từ thể rắn, lỏng, khí mà hữu ích với muôn sự sống. Nước là tấm gương của tâm hồn, nó có muôn vàng khuôn mặt khác nhau.
Nước khi bình thường vẫn rất yếu mềm, nhưng tính bền bỉ của nước có thể làm mòn sỏi đá bởi dòng chảy. Thế gian không gì mềm mại bằng nước, nhưng cũng không có thứ vật chất gì có sức công phá mạnh hơn nước.
Những lúc biển cả nổi giận cuồn cuộn, tạo ra những cơn sóng thần cuốn bay tất cả vào nó. Thế mới thấy con người đứng trước thiên nhiên thật nhỏ bé đến đáng thương. Nước có nhiều điều nữa mà vẫn chưa khám phá hết. Đạo của nước, Lão Tử có giảng nói nhiều điều nước thật sâu sắc, hàm ý sâu xa,…
Người học đạo mưu việc lớn trước nhất phải tôi rèn “thủy tính” cho mình. Như lời Lão Tử từng nói: “Người thiện, thì ta thiện, người không thiện, ta vẫn cứ thiện, đó chính là Thiện”.
Lối sống thanh sạch, tâm tính chất phác, tinh thần hướng thiện, giữa trăm ngàn cách Ta sẽ chọn được cách thiện như “đạo của nước”.
ĐẠO CỦA NƯỚC
Phổ cập khắp địa cầu, Nước bao la dung dưỡng sự sống
Trong hình hài biển cả, sông hồ, mạch suối Nước âm thầm phù trợ nhân sinh
Nước dung dị chẳng ở mãi chỗ thanh cao, vi tế len lỏi nơi ngóc ngách
Bị tù đày Nước tuần hoàn tự bốc hơi về lại với Trời Đất để hoàn sinh
Nước lưu hoạt tích thêm trong mình dưỡng chất cho muôn sự sống
Nước lắng đọng, trong vắt, vô ngã là tấm gương sáng soi vạn vật
Nước mềm mại, vô chấp, hoà tan mà bao bọc được cả Trời Đất
Trong cơn thịnh nộ nước dâng trào nhấn chìm cả nhân gian
(Bài thơ: Sưu tầm)