Liên tiếp những ngày gần đây, các thượng nghị sĩ Mỹ lên tiếng về vụ tàu hải cảnh Trung Quốc đâm chìm tàu cá Việt Nam trên Biển Đông.
Hôm 11/4, Thượng nghị sĩ Cộng hòa của bang Arkansas, Tom Cotton, đã đưa ra thông cáo về việc tàu hải cảnh Trung Quốc đâm chìm tàu cá Việt Nam gần quần đảo Hoàng Sa.
"Trung Quốc tấn công các ngư dân để thực thi các yêu sách bất hợp pháp trên Biển Đông. Mỹ đứng về phía đồng minh và đối tác của mình tại Đông Nam Á, đặc biệt là Việt Nam, trong việc bảo vệ công dân và chủ quyền của họ khỏi sự hung hăng của Trung Quốc", ông Tom Cotton nói trong bản thông cáo.
Ông Cotton là thượng nghị sĩ Mỹ thứ 5 lên tiếng về việc Trung Quốc đâm chìm tàu cá Việt Nam và triển khai máy bay quân sự ở Biển Đông.
Các thượng nghị sĩ đã lên tiếng trước đó bao gồm:
- Chủ tịch của Ủy ban Đối ngoại Thượng viện: ông Jim Risch
- Thành viên cấp cao của Ủy ban Đối ngoại Thượng viện: ông Bob Menendez
- Chủ tịch của Tiểu ban Đông Á, Thái Bình Dương và Chính sách an ninh mạng quốc tế thuộc Ủy ban đối ngoại Thượng viện: ông Cory Gardner
- Thành viên cấp cao của Tiểu ban Đông Á, Thái Bình Dương và Chính sách an ninh mạng quốc tế thuộc Ủy ban đối ngoại Thượng viện: ông Ed Markey
"Thông tin về việc tàu hải cảnh Trung Quốc đâm chìm tàu cá Việt Nam và các hoạt động khác của Trung Quốc trên các thực thể được cải tạo trái phép trên Biển Đông là rất đáng lo ngại", ông Risch tuyên bố.
Ngoài ra, Chủ tịch của Ủy ban Đối ngoại Thượng viện nhấn mạnh "đây là những ví dụ mới nhất về việc Trung Quốc đe dọa các nước láng giềng nhằm áp đặt tuyên bố chủ quyền trên biển quá đáng của mình".
Theo ông Risch, Trung Quốc đang cản trở ổn định khu vực tại thời điểm cộng đồng quốc tế cần đoàn kết để đối phó với đại dịch COVID-19.
Trong khi đó, Thượng nghị sĩ Menendez chỉ trích Trung Quốc tiếp tục cách hành xử gây hấn và gây chia rẽ ở Biển Đông và nhấn mạnh mọi quốc gia trong khu vực Ấn Độ-Thái Bình Dương phải được tự do, không bị cưỡng ép trong một khu vực được quản trị bởi luật pháp, các quy chuẩn và thể chế quốc tế.
Ông Gardner lên án hành vi của tàu hải cảnh Trung Quốc và cho rằng đây là một sự vi phạm trắng trợn luật pháp quốc tế. Ông Gardner kêu gọi chính quyền Mỹ lên tiếng trước "các hành động của Trung Quốc và tiếp tục tái khẳng định quyền tự do hàng hải và hàng không trên Biển Đông".
Thượng nghị sĩ Markey cho rằng Mỹ cần tiếp tục hỗ trợ các đối tác và đồng minh khu vực của mình bảo vệ tự do hàng hải, dòng chảy thương mại tự do, và tuân thủ các thỏa thuận quốc tế.
Trước đó, Bộ Quốc phòng và Bộ Ngoại giao Mỹ cũng đã lên án tàu hải cảnh Trung Quốc là thủ phạm đâm chìm tàu cá Việt Nam trên Biển Đông, đồng thời nhấn mạnh Washington sẽ tiếp tục hỗ trợ các đối tác bảo vệ tự do hàng hải.
Trung Quốc tố Mỹ "gây mất ổn định cho khu vực"
Hôm 7/4, Trung Quốc đáp lời bằng cách "lên án Mỹ gây mất ổn định cho khu vực". Phát ngôn viên của Trung Quốc Triệu Lập Kiên còn "khẳng định chủ quyền ở Biển Đông" và "bác bỏ phán quyết của trọng tài quốc tế năm 2016"
Ông Triệu Lập Kiên nói: "Quan điểm của Trung Quốc về trọng tài như vậy đã rõ ràng và nhất quán. Chính phủ Trung Quốc không chấp nhận hoặc tham gia vào trọng tài quốc tế và sẽ không bao giờ công nhận hoặc chấp nhận các phán quyết liên quan và sẽ không chấp nhận bất kỳ khiếu nại hoặc hành động nào dựa trên các phán quyết đó".
Ngày 3/4, ngay sau khi xảy ra vụ tàu cá QNg 90617 TS cùng 8 ngư dân Việt Nam bị tàu hải cảnh Trung Quốc đâm chìm, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Việt Nam Lê Thị Thu Hằng nhấn mạnh Việt Nam có đầy đủ bằng chứng lịch sử và cơ sở pháp lý khẳng định chủ quyền của Việt Nam đối với quần đảo Hoàng Sa và quần đảo Trường Sa phù hợp với luật pháp quốc tế.