29-10-2021 14:51
Trên thế giới đã từng xảy ra những trận động đất kinh hoàng khiến hàng chục nghìn người bị chết, gây ám ảnh cho toàn nhân loại. Dưới đây là 10 trận động đất được cho là tàn khốc nhất trong lịch sử.
1. Assam-Tibet, 1950 - Độ lớn 8,6 độ richter
- Một trong những trận động đất lớn nhất được ghi nhận đã xảy ra ở đây, gần dãy Himalaya. (Ảnh: Đài quan sát Trái đất của NASA.)
Ít nhất 1.500 người đã thiệt mạng trên khắp miền đông Tây Tạng và Assam, Ấn Độ, khi cơn động đất này làm rung chuyển khu vực. Các vết nứt trên mặt đất, sạt lở đất lớn và núi lửa cát đổ bộ trong khu vực. Trận động đất đã được cảm nhận ở các tỉnh Tứ Xuyên và Vân Nam của Trung Quốc, và xa như Calcutta, Ấn Độ.
Trận động đất gây ra những vụ lở đất lớn làm tắc nghẽn các con sông. Khi các con sông cuối cùng xuyên qua những bức tường thành mảnh vỡ, sóng đã tràn vào một số ngôi làng và giết chết hàng trăm người.
Trận động đất này thường được gọi là trận động đất Assam-Tây Tạng hoặc trận động đất Assam. Mặc dù tâm chấn nằm ở Tây Tạng, trận động đất xảy ra tại giao điểm của vụ va chạm mạnh nhất của các mảng lục địa trên hành tinh, nơi mảng lục địa Ấn Độ va vào mảng Á-Âu và lặn xuống bên dưới nó. Vụ va chạm chuyển động chậm đã giúp tạo ra dãy Himalaya khổng lồ.
2. Bắc Sumatra, Indonesia, 2005 - Độ lớn 8,6 độ richter
- Sunda Trench gây ra một trận động đất lớn gần Indonesia. ( Ảnh: USGS)
Hơn 1.000 người thiệt mạng và hàng trăm người khác bị thương, chủ yếu ở Nias, phía bắc Sumatra, Indonesia. Trận động đất xảy ra chỉ vài tháng sau khi một trận động đất thậm chí còn lớn hơn đã phá hủy khu vực.
Trận động đất vỡ ra bên dưới bề mặt Ấn Độ Dương, nơi mảng Ấn-Úc đang đẩy xuống dưới mảng Á-Âu tại rãnh Sunda, tương tự như trận động đất năm 2004.
3. Quần đảo Rat, Alaska, 1965 - Độ lớn 8,7 độ richter
- (Hình ảnh: NASA)
Alaska chỉ là một bang mới tròn 7 năm khi trận động đất khổng lồ này gây ra sóng thần cao hơn 30 feet (10 mét). Mặc dù có quy mô lớn, trận động đất gây ra ít thiệt hại do nó xuất hiện ở vị trí xa xôi tại quần đảo Aleutian.
Sóng thần được báo cáo ở Hawaii và lan xa đến tận Nhật Bản.
Temblor là kết quả của quá trình Mảng Thái Bình Dương lặn xuống dưới Mảng Bắc Mỹ tại siêu lực lượng Alaska-Aleutian, nơi từng là địa điểm của nhiều trận động đất có cường độ siêu lớn.
Trận động đất làm nứt các tòa nhà bằng gỗ và chia cắt một đường băng trải nhựa. Các vết nứt chân tóc cũng hình thành trên các đường băng tại Trạm Tuần duyên Mỹ Loran.
4. Ngoài khơi Ecuador, 1906 - Độ lớn 8,8 độ richter
- Ecuador là một nơi tồi tệ, như bản đồ này cho thấy. Trận động đất năm 1906 xảy ra ngay ngoài khơi. (Ảnh: USGS.)
Một trận động đất thảm khốc 8,8 độ Richter đã vỡ ngoài khơi bờ biển Ecuador và Colombia và tạo ra sóng thần mạnh khiến 500 đến 1.500 người thiệt mạng. Sóng thần lan dọc theo bờ biển Trung Mỹ, thậm chí còn kéo dài đến San Francisco và Nhật Bản.
Trận động đất xảy ra dọc theo ranh giới giữa mảng Nazca và mảng Nam Mỹ. Nó đã xảy ra hơn 100 năm trước, vì vậy các báo cáo vẫn còn rất ít, nhưng theo USGS, các nhân chứng đã báo cáo một dòng nước lớn ở Vịnh Honolulu. Tất cả hơi nước và thuyền buồm trong vịnh được quay lại, và sau đó một triều cường bất ngờ ầm ầm vào đất liền.
5. Ngoài khơi Maule, Chile, 2010 - Độ lớn 8,8 độ richter
- (Ảnh: USGS)
Chỉ trong năm ngoái, ít nhất 500 người đã thiệt mạng và 800.000 người phải di dời do trận động đất và sóng thần tấn công miền trung Chile. Hơn 1,8 triệu người bị ảnh hưởng và tổng thiệt hại kinh tế ước tính khoảng 30 tỷ USD. Miền Trung Chile vẫn đang hứng chịu dư chấn cho đến ngày nay.
Trận động đất diễn ra dọc theo ranh giới giữa các mảng kiến tạo Nazca và Nam Mỹ.
Trận động đất xảy ra chỉ hơn một tháng sau trận động đất thảm khốc 7,0 độ Richter ở Port-Au-Prince, Haiti, khiến hơn 200.000 người thiệt mạng.
6. Bán đảo Kamchatka, Nga, 1952 - Độ lớn 9,0 độ richter
Núi lửa hoạt động mạnh nhất trên thế giới. Trận động đất mạnh 9,0 độ richter đầu tiên được ghi nhận trên thế giới xảy ra ngoài khơi bờ biển phía đông Kamchatka vào năm 1952. Trận động đất đã tạo ra một cơn sóng thần cao 43 foot (13 m) tại địa phương. Các cơn sóng thần làm rung chuyển thành phố Crescent Calif mà cũng bị ảnh hưởng nặng nề bởi trận động đất Nhật Bản gần đây.
Không có người nào thiệt mạng, nhưng ở Hawaii, thiệt hại về tài sản ước tính lên đến 1 triệu USD. Những con sóng hất tung tàu thuyền lên bãi biển, gây va chạm nhà cửa, phá hủy cầu tàu, quét sạch bãi biển và di chuyển mặt đường.
Kamchatka có một quá khứ không yên bình và nhiều núi lửa đang hoạt động. Nó cũng bị ảnh hưởng bởi một trận động đất 8,5 độ richter vào năm 1923.
7. Gần Bờ Đông Honshu, Nhật Bản, 2011 - Độ lớn 9,0 độ richter
Vào ngày 11 tháng 3, một trận động đất mạnh 9,0 độ Richter đã gây ra sóng thần khiến khoảng 29.000 người thiệt mạng và một số lò phản ứng hạt nhân bị hư hại. Trận động đất này là trận động đất lớn nhất từng được ghi nhận ở Nhật Bản.
Các dư chấn tiếp tục làm rung chuyển đảo Honshu. Các dư chấn bao gồm hơn 50 độ richter từ 6,0 trở lên và ba cơn trên 7,0 độ richter.
Trận động đất xảy ra do lực đẩy đứt gãy gần rãnh Nhật Bản, ranh giới giữa các mảng kiến tạo Thái Bình Dương và Bắc Mỹ. Sự đứt gãy lực đẩy xảy ra khi một mảng kiến tạo này lặn xuống dưới một mảng kiến tạo khác. Trong trường hợp này, mảng Thái Bình Dương đang lặn xuống dưới mảng Bắc Mỹ.
8. Ngoài khơi bờ biển phía Tây của Bắc Sumatra, 2004 - Độ lớn 9,1 độ richter
Trận động đất này là trận động đất lớn thứ ba trên thế giới và lớn nhất kể từ trận động đất năm 1964 ở Prince William Sound, Alaska. Tổng cộng, 227.898 người đã thiệt mạng hoặc mất tích và được cho là đã chết và khoảng 1,7 triệu người phải di dời do trận động đất và sóng thần tiếp theo tại 14 quốc gia ở Đông Nam Á và Đông Phi.
Trận sóng thần gây ra nhiều thương vong hơn bất kỳ trận động đất nào trong lịch sử, mặc dù một số ước tính nói rằng số người chết do trận động đất Haiti năm 2010 lớn hơn. Sóng thần được ghi nhận gần như trên toàn thế giới trên các máy đo thủy triều ở Ấn Độ Dương, Thái Bình Dương và Đại Tây Dương.
Trận động đất này xảy ra một ngày sau lễ Giáng sinh dọc theo giao diện của mảng kiến tạo Ấn Độ và Miến Điện (phiến đá khổng lồ, chuyển động của vỏ Trái đất) và được gây ra bởi sự giải phóng ứng suất phát triển khi mảng Ấn Độ lặn xuống bên dưới mảng Miến Điện.
9. Prince William Sound, Alaska, 1964 - Độ lớn 9,2 độ richter
Trận động đất lớn và trận sóng thần tiếp theo đã cướp đi sinh mạng của 128 người và gây thiệt hại tài sản khoảng 311 triệu USD. Thiệt hại do trận động đất gây ra rất nặng nề ở nhiều thị trấn, bao gồm cả Anchorage, cách tâm chấn khoảng 75 dặm (120 km) về phía tây bắc. Trận động đất vỡ ra cùng với một đứt gãy hoạt động địa chấn giữa các mảng Bắc Mỹ và Thái Bình Dương. Sự rung chuyển kéo dài khoảng 3 phút.
Sạt lở đất ở Anchorage gây ra thiệt hại nặng nề. Các vụ trượt lở đất lớn đã xảy ra trong khu vực kinh doanh của trung tâm thành phố và hệ thống cấp nước và khí đốt, cống rãnh, điện thoại và hệ thống điện đã bị gián đoạn trong toàn bộ khu vực.
10. Chile, 1960 - Độ lớn 9,5 độ richter
- Những ngôi nhà đổ nát ở Valdivia, Chile. (Ảnh: USGS)
Khoảng 1.655 người đã thiệt mạng trong trận động đất lớn nhất từng được ghi nhận. Hàng nghìn người khác bị thương và hàng triệu người mất nhà cửa. Miền Nam Chile bị thiệt hại 550 triệu USD.
Trận động đất gây ra sóng thần giết chết 61 người ở Hawaii, 138 người ở Nhật Bản và 32 người ở Philippines. Trận động đất vỡ ra nơi mảng Nazca lặn bên dưới mảng Nam Mỹ, trên rãnh Peru-Chile.
Ngọc Mai
Theo NTDVN
